مێھڤانێ کوچکێ/ نزار محمد سعید

تێبینی
ل ڤی وەڵاتی، ھەر کەسێ ل مافێ خوە خوەدی دەرکەڤە، ل دادپەروەریێ ب گەڕە، یان کرێگرتییێ ئەمێریکا، ئسرائیلی، سوڤیێتی یە، یان مخەڕبە، یان تابورێ پێنجێ یە، یان پلا (قادش)ی د رێکخراوەکا ماسونی دە ھەیە، یان چ د سەری دە نینە، یان ژی یێ دینە. ئەم یێن دن نابیژین، ھوون دزانن دێ چ بێژم ھەوجە نینە!
***
ێناسا ژیانا وی یا نەخوەش، ھەم ب رودێمێ وی ڤەبی، ھەم ژی ب جل و بەرگێن ویڤە. وەلێ شەپ و شوور بی، دەما د بەر مرۆڤی ڕە د بووری، دا بێژی قەی دێ ھەرفە، ب سەر تە دە وەرە. ھندی ھەیە، بارانا ھیڤییەکێ ژ ھیڤیێن وی نەباریە.
ھزران بەرێ بێھنا وی بەرنەددان، ھەر تم دا بینی، سەرێ خوە نەڤی کریە مالخولیانێ د کە، د گەل خوە د ئاخڤە، د بەر ڕە دستەکێ خوە د لڤلڤینە.
تەڤی کو ئارەق مارەق ‌ڤەنەدخوارن، دا ھزرکی قەی سەرخوەشە، ئەو ب خوە نەسەرخوەشە. ب دیتنەکێ، ئەرێ ب دیتنەکێ، چاڤێن مرۆڤی دێ تاما خونا وی ژی سەحکن، کو نەیا تەحلە. زیندانێ ولو قیق و قاریت کریە، بایەکێ ب ھێز وەرە، باوەرە خوە ل بەر ناگرە. پڕ زیندانان ژ نێز ناس د کە، زیندانا شێتان تێنەبە، ھێ نەچوویێ، لێ گەلەک چیڕۆک و چیڤانوک ژ کەسێن سیاسی بھیستینە،‌ ئەڤێن کو دەمەکی ل ڤان زیندانان بینە مێھڤان.
پتریا خەلکێ باژاری د ناسن، حەژێ د کن، ژ بەر کو کەسانەکێ زانایە، خوە ب خوەڤە ماندی کریە، ئەزمان خوەشە، ئاخفتنێن وی د تەڤ بوارێن ژیانێ دە، د چێکری و د جھێ خوە دەنە، ب جینە. کو دیسان ژ جغزا خەون و خەمێن
مللەتێ خوە ژی، قەت دەرنەکەتیە و دەرناکەڤە.
کەسەکێ ئارام و بالفرە، بێکارە،‌ لێ نەی ھەژارە، لوما ژی ل با کتەکا خەلکی، جھێ ساویرو گۆمانێ یە. ژ ئالیێ بێروومەتیان ڤە؛ ڤڕان، گەزاڤێ، پەسن و زڕتان، مرۆڤەکێ رووتە، چپلاق. کو مرۆڤ ل خیمێ وی د چە، ئاڤەک زەڵالە، قرشەکی ژی تێدە نابینە.
گەلەک گۆتگۆتک ژی دەرباری وی ھەنە؛ ھن د بێژن پۆلیسان ئاڵاڤ و ئامیرێن دراڤ چێکرنێ ل ماڵا وی دیتینە، ھن دبێژن کڕین و فروتنا مەیا قاچاغ د کە، ژ گۆندێن ئێزدیان و خرستیانان ل دەردۆری باژاڕی، ھن د بێژن سیخوڕێ حوکمەتێ یە، ھن ژی د بێژن کارێ سیاسەت میاسەتا د کە و…ھەتا داویێ.
گەە گەە، بەھانەکێ لێ دەردخن، تشتەکی ب دوڤ ڤەدنن، گۆنەھەکێ ژێڕە چێدکن. ھن جارا د گەل ھاوتەمنێن خوە دامانێ د کر، لێ ئەڤ دەمەکە تۆزا بەردیوارکان، نامینتە ب شەلێ وی ڤە.
سۆلا وی ژی، ئێدی کولانێن بازارێ باژاڕی ڤەنا‌قوتە، ئەو کولانێن سێ چار جاران د رۆژێ دە د پیڤان، د گەل خوە د ئاخفت و د بەر ‌ڕە دەستەکێ خوە د لڤلڤاند. ‌ دەرازینکا ماڵا خوە ژی، چیدی نەوێرە تاری ب کە. جانییەکە،‌ ھندی ھەول د دن، ب تو رێکان پێ ناوەستن، وی رام ب کن.
لێ ل داویێ، پشتی چەندین دەک و دولابان، کەت لەپێن وان.
 
***
شانشینا ئیراقێ بابەت: عەرزو حال و داخوازییەک بناڤێ خودایێ مەزن و میھرەبان بۆ دەستێ شاھێ خۆشەڤی، ھێژاو بھاگران، خودێ بپارێزە.
ئەز، بەنییەکێ ھەژار، وەڵاتییەکێ جەنابێ وە یێ دلوڤان، د خوازم ژ کەرەما خوە، بەھرا من ژ داھاتێ وەڵاتی دەستنیشان بکی، کا چ ڤ بەر من د کەڤە، ب کیە دەستێ من و ئەز بخێر و ھوون سەلامەت. بۆ جارا یەکێ و داویێ یە ئەز داخوازا مافێ خوە د کم.
بەھرو پشکێن من، یێن ساڵێن داھاتی ژ داھاتێ وەڵاتی، ھندی ئەزێ ساخم، ئەز ژ تە ڕە د کم دیاری، و گەردەنا تە ئازا ھەتا رۆژا قیامەتێ.
والسلام ختام
ئیمزا
وەڵاتی
ئۆسۆ یێ خدر تەمەرا
دھوک- نێزی گۆڕستانا شمک زەرا
دانەک ژێ بۆ:
– وزارەتا دینان- پشکا وەرزشێ.
– رێڤەبەریا بنبڕکرنا گەرمێ، پێشیا و کێچان.
– بەرپرسێ رێڤەبەریا نەھێلانا جوردێن سەربەردای- پشکا نیسکێ و نانێ شەۆتی.
– رێڤەبەرییا کاروبارێن گۆڕستانێ.
***
چاوا چاڤێن بەرپرسێ کوچکا شاھی، ب ڤێ نامیلکێ کەتن، ھش د سەری نەما، گازی سکرتێرێ خوە کر، دەنگێ ھێرسا خوە بەردا:
– تێلەکێ لێدن، ئەڤ کەسە گەرە د دەمێ بیست و چوار دەمژمێران دە، ب گەھە بەغدا.
***
 
ھینا کولانێ کراسێ تاریێ ژ بەر خوە نەکر بی، دندوکا سەرێ شێری ل سەر، ژ نشکەکێڤە ئۆسۆ ھلپەکاند ژ گلدێ دەرئانی، ئەو ئێکەمین شەڤ بی، پشتی دەمەکی، ئەو ل ماڵا خوە د نڤە. ‘مستشفی الرشاد للامراچ العقلیە’؛ ماندیبونا وی تەڤ بر، و ھشێت وی ئانینە سەری. ھەڤدەم مەژیێ وی ژی خستە کاری. جار ب خوە دکەنی، جار ژی
ھەست پێدکر خونا وی یا دکەلە.
‘نەدشداشێ خیچ خیچ دان من، نەقاوشا من نیشا من دان و نەجھێ من. ھەما گۆتن ھەڕە، ژ خوە ڕە بگەڕە، لێ مقاتەبە ژ ئەڤێن ل ناڤ حەوشێ، لنگێن وان دگرێدای، نێزی وان نەبە، ھەتا ئەم گازی تە دکین.
ھندی سەر بمینە، قوین دێ چریسەتا بینە! یا من نەبھیستی، نەخواندی، نەبینای، ئیرۆ من دیت، دلێ من ژ من رەش بی، دلێ من ژ ژیانێ رەش بی. ئەز ھن تشتان ژی ھینبیم. کو یەکی سەرپێھاتیا ڤان کەسان جارەکێ ژ من ڕە گێرابا، من ژێ باوەر نەدکر، دا بێژم قەی ئەڤە یێ گەزاڤێ د کە، چیڤانوکێن ئاشووپی د ڤەھینە’.
ھن ژ وان ژ ماڵا خودانی دھەشفتینە، ھن ژی ل ڤر ھاتینە ھەشافتن. یەکێ روس، چپلاق، لسەر تەختەکی ل ھەمبەر نێزی بیست کەسەکان راوەستا، گۆتارەک خواند: “چ تشتێ ئەز بێژم گەرە ھوون باوەربکن، ژ بەر‌کو من دکتورا یا ببنبر کرنا دیناتییێ ھەی، ژ یونڤێرستییا کامبرج”.
چاوا ژ تەختی ڤ خوار کەت، یەکێ دن خوە ل جھێ دا، ئەو ژی یێ روس بی. ژ نشکەکێ ڤە پۆلیسەک ھات ل کێلەکا من راوەستیا، دارێ خوە ل پەحنکا دەستێ خوە ددا، وی ژی بۆ خوە زەوق چێدکر، ل فلمی مێزە دکر، من ب دەرفەت زانی، ئەز ژێ پرسیم:
– ئەڤنە چما د روسن؟ بشکۆڕی گۆت:
– دێ سپێدێ دشداشەی کینە بەر، ھەتا دانێ نیڤرۆ تیڤارێسکەکێ ژێ ناھێلن!
– چ لێ دکن؟
– چڕچڕ دکن و د خون!
– ما ھون چ نادنێ؟
– بەلێ، چاوان ئەم چ نادینێ، باوەر بکە مە ب نیسکێ و نانێ شەۆتی دڕاندن! لوما ژی تەڤایا وان – تو ھێڤدەرێ- دێ بێژی قەی بەرسۆژا لێ! ھین کنجێن تایبەت نەداینە من – یا ژمنڤە- پۆلیسی ھزر کر، کو ئەز کارمەندەکێ نو مە، لوما بەرسڤا من دا.
مە گۆھێ خوە دا گۆتارا یێ دن ژی، باسێ ئالییەکێ ژیانا خوە کر گۆت: “د دەمێ لەشکریێ دە، من خوە شاش د پەراشوتێ دە ھاڤێت، ئەز کەتم سەربانێ کوچکا شاھی، ھەردو دەستێن من چوونە ئالەکی، ھەردو لنگێن من چوونە ئالێ دن، قەرقودێ سەرێ من ژی د بانی دە گرێل بی، کەتە ناڤ باخچێ گۆلان. د گاڤێ دە، ھەر تشتەک خستنە جھێ وی و ئەز ئانیمە ڤر، ما نەباشبی؟!”. گۆت و ژ تەختی ھات خوار. مە تەڤان چەپک ژێڕە لێدان. سێ چوارەک رابین دا ب سەرکەڤن، یەکێ عور مەشک دەستێن خوە دانە ھەر سێ چواران، دانە ئالەکی و ئەو ب سەر کەت، دەنگەک قەلەو بەردا: “خوە ب د‌نە پاش گەھا منە”‌. پێڤەچوو گۆت: “ئەڤرۆ پێشی ئەز وەرمە ڤر، تەلەفونەک ژ مەریخێ ژ من ڕە ھات، گۆت شعرێن تە بزمانێ مەریخێ دەرکەتن، خەلکێ مەریخستانێ شەڕە لسەر”! چەپک.
چەند شعرەک خواندن، ھەر تەفشەک ل ئەردەکی د دا. د دوڕە سەرێ خوە ھەژاند، بدەنگەکێ مەلول و دامای گۆت: “قەدا ڤ حوکمەتێ ب کەڤن، خەلک ڤێ دئینتە سەرێ شاعێرێن خوە؟! پشتی ئیشکەنجێ، ئەز کرمە پاکیتا جەھدێ، رۆژانە ھزارو یەک سۆڵ د سەر من ڕە د ھاتن و د چوون”. جگارە تێدە نەمان دێ پاکیتێ ھاڤێژن، تو چ ھزر دکی؟!
یەکێ کەیس ماقویل ب چاڤێ غەزەبێ لێ نێری و گۆت. یەکی ژێ ڕە گۆت: “من ژ نو زانی تو شاعری، کا جارێ تو ھێڤە ناھێی، ئەز تە باش ناس بکم؟”.
بەرسڤا وی ببشکۆڕینەک سار دا گۆت: “نا، زەمانێ پویچایە، باوەری نە مایە، ئەز دترسم شعرێن من ب دزی!”.
یەکێ خوەھر، بتیەکی د چوو، ھەدارا وی ل ئەردەکی نەدھات، د گری، و گازی دایکا خوە د کر: “دایکێ تو ل کوڤەی وەرە ب گەھە من، وەرە تانا من، تو ل کوڤەی دایکێ”.‌
یەکێ پۆرگژ، دشداشێ وی د بەردە، ببی دڤێل دڤێل ڤێدا شوور ببی.جار سەرێ خوە یێ مەزن، جار ژی لنگێ خوە یێ تازی، ل دیواری ددان، ب ھەردوو دەستان ب دیواری داددا و د گری. یەکی ل کێلەکا وی ستران د گۆتن: “رەبێتەک ێغەیرون حەسەن، لێش ئەنکەرتنی ی ی ی”.
بڕەکا دن, یەک دنێڤدە ل سەر سەرێ خوە
 
د زڤری، یەک د لەیزی، یەکی ب ھەردوو دەستان خوە د خوراند، یەکی بانگ ددا.
د وان کێلیکان دە تەپ ھاتە یەکی، ل سەر پشتێ دەست و لنگێن خوە د بای دوەراندن، کەف ب سەر دەڤی کەتبی. یەکێ ھەری قرێژی ژناڤ تەڤایا وان مرۆڤێن ھەشفتی گۆت: “ئەز سەرۆک وەزیرم”، تلیا ناڤێ و یا شەھدێ، تلیێن رەشێن مینا ددانێن ملھێبێ، ل ھنداڤی پورێ خوە یێ سپی بلند کرن، ئانین و برن و پێڤە چوو: “ھون من ھۆسان نەبینن، دو رۆژێن دن، ئەرێ، دو رۆژێن دن، سەحکەنە من، چاوان دێ فەلستینێ رزگار کم”!
ژنشکەکێڤە دەنگەک بلند بوو:
– من پرسیارەکا ھەی؟
– فەرمو بێژە. گڕنژی گۆتێ.
– ھەکە مە فەلستین رزگار کر،چێدبە ژنکێن جھویان …. کین؟!
– ھەکە تە فەلستین رزگارکر، پاشی وەرە من …. کە! تەڤایان
ل تریقینیان دان، ھەیامەکا خۆش بەتاڵ نەکرن.
***
 
یەکێ چاڤ زیقێ ب گۆشت و کەودە، کەڤرەک ددەستی دە بی، خیچەک لسەر بتونا ل نێڤ حەوشێ دکێشا، چەند جارەکان کەڤر ڤ بتونێ ڕە ئانی و بر، ھەتا باش خیچکا وی خۆیا کری. یەکی ژ ئەڤێن ل دەردورێن وی ژێڕە گۆت:
– تو نابێژی ئەو تو چ دکی؟!
سەرێ خوە سەرئەڤراز بلند کر، دەستێ خوە کرە دقولا دشداشێ خوە دە، پاکیتەکا جگارێن غازی ژێ دەرئانی گڕنژی و گۆت:
– ھەر کەسێ ژ وە دبن ڤێ خیچێ ڕە بچە، ئەزێ جگارەکێ دمێ!
***
ئۆسۆ ماقوول ل سەر کورسیکێ، ل ھەمبەر دختوری روونشت. پشتی ھن پرسیار دەربارەی؛ مالبات، خێزان، ژن و زارۆێن وی ژێ کرین، چەند پرسیارەکێن دن ژی ژێ کرن. د خواست ھەر تشتی ژ ژیانا وی ب زانە، شێوە ‌و رێژا خەموکیێ، گوھۆڕین و تێکچونێن ھەوەسی، واسواس و جۆرێن وێ، نەخوەشیێن دووسەرک، نەخوەشیێن دڵەڕاوکییا درێژخایەن، ترسیان ژ مرۆڤان، ترسییانا توژا ژنشکاڤە، تێکچوونێن ژ سەدەما روودانەکا جەرگ بڕ پەیدا دبن، یان ژ ئەگەرا کریارەکا نە ‌ژھەژی و بێ روومەت د دەرھەقا مرۆڤی دا دھێتە کرن. دختوری فورمەکا چوار پێنج رۆپەلی داگرت، ب داوی ئانی و دەنگێ دەرگەی ھات:
– ئەزێ ل بەندا ئۆسۆ ی، ئەردەک من نەھشت ئەزێ لێ دگەرم. کارمەندێ
زیندانێ گۆت.
– نەخوەشەکێ بێ راپۆرتە، لوما ئەز د خوازم ژ نێز ل ئێشا وی ڤەکۆڵم.
– سەرێ خوە پێڤە کێژ نەکە دختور، ئەڤە مێڤانێ کوچکێ یە!
– نەبابۆ نە! دا ل دەستپێکێ وە بێژی، خودێ ژ تە رازی، ما خوەنە ئەز
خێڤزانکم.
***
 
ل گۆڕەپانا زیندانێ یا چیمەنتوکری، ھژمارەکا ستونێن ئاسنی ل ڤرو ل ور ھەبین. ھەر ستوئەکێ ژ ڤان، دینەکێ پێڤە بزنجیرێ گرێداین، تەڤایا وان، جڤین ددان، ھەول ددان خوە ڤەکن، لێ تۆزا ھەولێن وان ئەرد نەدگرت.
ل ھەمبەر کەسەکی کو ب کەڤری، خیچکەک ل لسەر بتونا حەوشێ دکێشا، ھژمارەکا مرۆڤان قەرەسوکانێ دکرن، پێشبازن یێ خوە بەرھەڤ دکن، دبن خیچکێ ڕە بچن، ھەر یەکی دخواست ل پێشیا یێ دن ڕە بکە. یەک و یەکو دانکا دشداشێن خوە، ب ھەردوو دەستان گرتبین، سێ چار گاڤەکا خوە ژ خیچێ ددان باش، دبەزین و خوە لێ ددان، دخواستن د بن ڕە بچن!
***
 
مەھەک بسەرڤە نەچوو، شیشەکێ دوو کیلویی، ژ شیشەیێن بەرێ یێن دوشاڤا تەماتێ، مشتی ھنگڤینێ چیای کرو یەلڵا بەغدا تو ل کوڤەی! رۆژا پاشتر ھینا رێڤەبەرێ ‘مستشفی الرشاد للڕمراچ العقلیە’ قەھوا خوە یا سحارێ ‌ڤەنە‌خواری، بەردەستکێ وی ل دەری دا:
– سەیدا، ئۆسۆ یێ ل بەر دەری د خوازە جەنابێ تە ببینە؟
– بلا بێت. ب دوو چاڤێن حێبەتگرتی ڤە گۆت.
ب ژوور کەت، دەستێ سەیدای ھەژاند، روونشت، تەلیسێ شیشێ ھنگڤینی دەینا بەر لنگێن خوە.چاوا فڕا یەکێ ل قەھوا خوە دا، بشکوڕی فنجانا خوە دەینا و گۆت:
– سەیدا من دیارییا تە ژ بیر نەکر باش بی.
– دیارییا چ؟
– ھنگڤینێ چیای.
– تو ژ بەر ھنگڤینی ھاتیە بەغدا؟
– نا، ئەزێ بکارەکێ دن ژی ھاتیم.
– دا بۆ تە بێژم ئۆسۆ، گۆھێ خوە ھێڤە بینە.
چاڤێن خوە ل ژورێ گێراندن، چاڤێن خوە بلەز خستنە دەر و پەنجەران، دەستێ خوە یێ راستێ راست ڤەکر، تلا بەرانی خستە بەرچێلکا خوە یا ب گۆشت، تلا شەھدێ خستە سەرێ دڤنا خوەیا مەزن، ستوێ خوە ب ئالێ ئۆسۆی ڤە ژێک کێشا، ب دەنگەکێ نزم گۆت:
 
– دەماخ سز، من مەبەستەک پێ ھەبی، دەما من گۆتیە تە ھنگڤینێ چیای ژ من ڕە بینە، من چما چیا پێڤەکر؟! تو ل با ڤێ حوکمەتێ، خوە بمری ژی، تو ھەر گۆنەھباری!
– ب رەڤم؟
– تو دزانی.
– دین و ڕەڤین! یێن گەرە ب ڕەڤن خوە ناس دکن. گۆت و خواتر خواست.
***
چ چایخانا ئۆسۆ د چوویێ، خەلک، ب گرە ژ ناسان وھەتاکوھەڤاڵ و ھۆگران، دەما ل با وان درونشت، بھانە ژ خوە ڕە ڤەددیتن و ژ ور رادبین.
ھەر کەسێ راستی دھات، خوە بەرھەڤ دکر، سڵاڤ کتێ، لێ سەرتیرا وی ڤ بەری دکەت، پاتکا خوە ددانێ.گرۆپێ دامانێ ژی، ئەڤە ھەیامەکا ژ بەر وی، دەڤ ژکارێ خوە بەرداین. کەس و کارێن وی ژی، تێ دئینتە دەر، وەکو جاران دەرازینکا وی تاری ناکن. ژ رۆژا ھاتیە گرتن، پرانییا خەلکێ باژاری، مەژیێ خوە کریە د قولا حوکمەتێ دە.
ل دیمەنێ داوییێ ژ ڤێ شانۆگەرییێ، شھینا ڤی دندلێ یاخی ژی دقڕکێ دە ھشتن، پشتی ساڵەھا ساڵان، ھەفسارێ وی ژی ددەستێ خوۆ دە گرتن.