رۆمانا (سیتاڤا تاریێ)، ھەر وەکو من خواندی / عبدالرحمن بامەرنی

خواندنا رومانێ ئەگەر کارتێکرنێ لمروڤی بکەت، تا دوماھی لاپەر، بەرێ مروڤی ژێ ناھێتە وەرگێران و چەند لاپەرەیەکی دقولپینیت، مروڤ ھزر ل رویدانەکا نوی و تشتەکێ نە پێشبینی تر دکەت. ھینگێ چاڤێ مروڤی نامینیتە، ل قەبارێ وێ و ژمارا بەرپەرێن وێ. رۆمانا سیتاڤا تاریێ یا (ئومەر دەوران)، ب قەبارەکێ مەزن، ب ٤٥٤ لاپەران، ژلایێ رێڤەبەریا چاپ و بلاڤکرنێ ڤە لدھوکێ، ب رێزبەندیا ٩٨ێ ھاتیە چاپکرن و ئێک ژوان رومانان بویە، ئەگەر دەرفەت بکەڤیتێ، ئەز جارەکا دژی ببمە خواندەڤایێ وێ. رومان بەحسێ ژیانا گەریلایان دکەت، گەریلا ل چپا و چیا ژی برامانا، برس و ترس و سەرما. ل بەروکێن شەری و شەر ژی ژ بو رزگارکرنا نەتەوەیەکی و رزگارکرنا نامیسێ و کەرامەتێ وەک مروڤ. بەحس ل خەباتا کچێن گەریلا دکەت، خەباتا ژن و زەلامان دئێک چەپەر دا. بەحسێ خیانەتێ و بێبەختیێ دکەت، ھوکارێن نەچارکرنا کەسێن لاواز، کو پشتێ ل ھەڤالێن خوە بکەن. بەحس ل رێ رەوێ پارتەکێ و بزاڤەکێ و نەتەوەیەکێ داگیر کری دکەت، ژ نێزیک مروڤ دشێت ل ژیان و بەرخودانا گەریلایان شارەزا ببیت، ئەڤێن حەز دکەن تشتەکی ژێ بزانن.
کارێکتەرێن سەرەکی یێن رومانێ، ژنەکا نەژاد تورکە و بریار دایە، ببیتە گەریلا، گەریلا بونا وێ ژی، ژ بەر داخباربونا وێ بویە ب گەریلایەکێ زەلام ڤە. ژلایەکی ڤە، عەشقا وی چوویە دناڤ دلێ وێ دا و ژلایەکێ دیڤە، ئەڤ گەریلایە گەلەک رەوشەنبیر و تێگەھشتی و قوتابیێ زانکویێ بویە و نوکە ل چیا، خەباتا خوە دبەتە سەر. پرس ژخوە دکەت، ئەگەر دوزا وی یا رەوا نەبایە، ئەو دا چاوان دەستان ژ ژیانا باژێران کێشیت و ژیانا چیان و برسێ و ترسێ، ھەلبژێریت؟ پسیارێ ژخوە دکەت و بەھانێ بو خوە دروست دکەت، کو دوزا وان دوزەکا دروستە و دگەھیتە بریارەکێ، کو ئەو ژی، دگەل گەریلایان ژیانا خوە ببەتە سەر و ژیانا باژێری و خوشییان، ل پشت خوە بھێلیت.
رومان ب کچەکێ بناڤێ (جەیلان)، دەست پێدکەت، ئەو کچا ھەنێ، دگەل تیمەکا شاخەڤانە، ب ئەرکەکی، بەرڤ چیایێ ئاگری ڤە ب سەر دکەڤن. ئەو تیما ھەنێ، بێی ئاگەھداربونا وێ کچێ، بکارەکێ ھەوالگیری ھلباسکی چیایی دبن و بەفرێ دشەقینن. پشتی بو ڤێ کچێ دیار بوی، کو ئەو کارێ ژبو ھاتین کارەکێ نە مروڤانەیە، ب سلبونی، تیمێ بجھـ دھێلیت، دگەل رەنیەکا بەفرێ، ئەو بتنێ قورتال دبیت و رێ و رێبار، ل بەر بەرزەدبن و برس و ترس خوە نیشان ددەن و لدوماھیک ئومێد ژی، شکەفتەک لێ دبیتە خودان و دوێ شکەفتێ ڤە، گەریلایەکێ بریندار ھەیە و پاشێلا شکەفتێ، تژی خوارنن. ژبەر برینداربونا وی و ژبەر بەفرێ و چیایێ ئاگری یێ ئاسێ، ھەڤالێن وی نەشیاینە دگەل خوە ببەن، تا ل وان دبیتە بھار و بەفر دحەلھیت، ھەردوو دبنە ھەڤالێن شکەفتێ و بێدەنگیێ و لدوماھی جار، جەیلان، بریارا خوە یا گەریلابونێ ددەت. ھەر چەندە گەریلایێ شکەفتێ ڤە، بڤێ بریارێ یێ کەیف خوەش بو و دھەمان دەمدا یێ نەکەیف خوش ژی بو، ژبەرکو ژ ئالیەکی ڤە، دڤیا ھەمی گاڤان ئەو ل بەر چاڤێن وی بایە و گوھـ ل دەنگێ وێ بایە و ژ ئالیەکێ دیڤە، دلتەنگی پێڤە یا دیار بو، ژبەر کو خەباتا گەریلایان، نەجھێ عەشق و ئەڤینانە و دیسان نەدڤییا دەلالیکا بەر دلێن وی، ببیتە قوربانی گوللەیەکا بێبەختیێ، ھەر وەکو ئەو دبێژیت.
کورتیا رومانێ ژی، پشتی بەفر بەرەڤ حەلھانێ دچیت، ھەڤالێن گەریلا ل ھەڤالێ خوە یێ بریندار ڤەدگەرن، جەیلانێ لدەف دبینن، گومانا خوە ژ بریارا وێ و گەریلابونا وێ دەردئێخن و خەمگین، کو ناڤێ ھەڤالێ وێ یێ شکەفتێ بو، دشێت باوەریێ بو ھەڤالێن خوە یێن دی یێن گەریلا دروست بکەت، کو ئەو کچ، ب چ مەرەمێن ھەوالگێری پەیوەندی بوان نەکریە و دھەمان دەمدا، نەشیا ئەڤینا خوە بو وان دیار بکەت، کو ئەو کچ ژ بەر عەشقا وی دگەل وی دا مایە. پشتی ھەردوو بو لایێ بەرپرسی دھێنە ڤەگوھساتن، باوەری بو وان ژی دروست نابیت و جەیلانێ دویری چاڤێن خەمگینی دکەن و دئێخنە بن چاڤدێریێ ڤە و دیسان، خەمگین ژی، تا راددەیەکی دھێتە پشت گوھـ خستن، ژبەر ڤێ رەفتارا وی یا گومانا وی. تا دوماھی جار، خەمگین د شەرەکی دا، گیانێ خوە ژ دەست ددەت. ھەر چەندە، ڤی خەبەری ل جەیلانێ ڤەدشێرن و جەیلان ژی برەنگەکێ راستەوخو نەشێت پسیارا خەمگینی بکەت و ئەڤینا دناڤبەرا خوە دگەل وی دا بو وان ئاشکەرا بکەت، کو ئەوێ ژبەر خاترا وی، پەیوەندی ب ژیانا گەریلایان کریە، ژبەر کو، خەباتا گەریلایان رێخوشکرن بو ڤی تشتی نەدایە.
دڤێ رومانێ دا، گەلەک تشت وەک تراژیدیا، دکەڤنە بەر چاڤێن مروڤی، رومان بەحسێ ژیارا زەحمەتا دناڤا چول و چیان دا دکەت. گەفێن برس و ترسێ، نەبونا ئاڤێ و سەرشیشتنێ و ژیارا گوندان و ھەڤکارییا خەلکێ گوندان، ل گەریلایان و ھەڤ دوستیا وان ل دژی رژێمەکا زوردار، کو ئەو گەریلایان ب رزگارکەرێن خوە دزانن و ژبەر ھندێ ژی، ھەمی ریێن پشتەڤانیێ بو دکەن، تا دوماھی جار، چاڤێن بەرپرسەکی ب جەیلانێ دکەڤن، کو ھەردوو ل ئێک زانکو، قوتابی بونە و ئەوی ژ نێزیک دزانی، کو جەیلان ژ مالەکا زەنگین بویە و نوکە ل چیان دناڤ گەریلایان دایە. بریارێ ددەت، بابێ جەیلانێ بینیتە چییان و ئەو کچا خوە دگەل خوە ڤەگەرینیتە ڤە، ھەر چەندە وی دزانی، مانا جەیلانێ ب مانا خەمگینی ڤە گرێدایە، بەلێ خەبەرێ شەھید بونا خەمگینی ل وێ ڤەشارتبون، تا دوماھی جار، برییا رێکخستیەکێ خوە یێ مەدەنی ل باژێران، خوە دگەھیینە بابێ جەیلانێ و بریێن قەچاخ سنورێن چەند وەلاتێن دی دبرن و ل جھێ مانەڤەیا وان ل چیایی، چاڤێ جەیلانێ ب بابێ وێ دکەڤیت. بەلێ ئەڤە نەبو ئەگەر، کو جەیلان دگەل بابێ خوە ڤەگەریت و دڤەگەریانێ ژی دا و ژبەر چیروکێن خیانەتکار و خو فروتنا کەسێن لاواز، بابێ جەیلانێ ژ لایێ دەزگەھێن ھەوالگیری یا وی وەلاتی ڤە، دھێتە گازیکرن و لدوماھی جار ژی، ترومبێلا وی ب وی ڤە دھێتە پەقاندن.
خواندنا من ژ بو رومانێ، ژ چەند لایەنان ڤە ئەز پەشیمان نینم، ئێک: روماننڤیس یێ شارەزا بو ددەست نیشانکرنا کاراکتەرێن رومانێ دا، برەنگەکێ وەسا، کو خواندەڤا دگەل دا بمینیت و بتایبەت یێ حەز بکەت، ل خەباتا ھەڤالێن گەریلا ئاشنا ببیت و دیسان ئارمانج و پیروزییا ڤێ خەباتێ، ل سەر زمانێ کچەکێ کو نە ژ نەژاد کورد بیت، ھاتیە ڤەگێران. دوو: زمانێ نڤیسینێ و تەکتیکا نڤیسینا رومانێ، بھزرا من، گەلەک یا جوان بویە و روماننڤیس دنڤیسینا رومانا خوە دا یێ سەرکەتی بویە و ھەردەم تشتێن نوی و سپرایزێن نوی پێش کیسَشی خواندەڤایێ خوە دکرن، دا ھەست ب ماندیونێ نەکەت. سێ: زەنگینکرنا پەرتوکخانا کوردی ب رومانەکا نوی، ھەر چەندە، ئەڤ رومانە ب پیتێن لاتینی ھاتیە نڤیسین، لێ ژلایێ نڤیسەر (ھزرڤان) ڤە، بو پیتێن عەرەبی ھاتیە ڤەگوھاستن.